Szczegółowy wykaz ćwiczeń z terapii pedagogicznej dla klas I-VI Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Kleszczowie

WICZENIA PERCEPCJI SŁUCHOWEJ:



Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające słownictwo dziecka:



-swobodne wypowiedzi na różne tematy;

-luźne rozmowy;

-dzielenie się wrażeniami z przeżytych sytuacji;

-opisy obrazków;

-słuchanie bajek, piosenek, opowiadań z płyt lub czytanych przez nauczyciela;

-opowiadanie historyjek obrazkowych;

-kończenie zdań;

-wymyślanie opowiadania do obrazka lub przedmiotu;

-opowiadanie opowieści pantomimicznych;

-prezentowanie piosenek, wierszy, bajek, żartów, zabawa w konferansjera;

-układanie zagadek;

-układanie rozmów teatralnych pacynek;

-ćwiczenia instruktażowe.



Ćwiczenia prawidłowego odbioru dźwięków:



-rozpoznawanie głosów otoczenia (dźwięków i szmerów) i ich naśladowanie;

-określanie strony, z której dochodzi dźwięk;

-reagowanie na umówione sygnały dźwiękowe lub zestawy dźwięków;

-różnicowanie sygnałów dźwiękowych pod względem tempa, głośności, wysokości dźwięku.



Odtwarzanie struktur dźwiękowych:

-graficzne przedstawianie układu dźwięków i ich różnicowanie;

-odtwarzanie struktur dźwiękowych według wzoru;

-odtwarzanie rytmów lub określonych struktur czasowych;

-odtwarzanie rytmów lub struktur dźwiękowych na podstawie układów przestrzennych;

-tworzenie rytmów lub struktur dźwiękowych oraz ich obrazów graficznych.



Ćwiczenia słuchu fonematycznego:



-powtarzanie wymawianych przez prowadzącego zestawień: paba, pobo, pebe, pyby, pubu, pibi itp.

-różnicowanie wyrazów podobnych fonetycznie;

-różnicowanie sylab podobnych poprzez wskazywanie spośród wymawianych sylab sylaby wcześniej umówionej;

-różnicowanie głosek podobnych fonetycznie;

-kolorowanie wyrazów "syczących" i "szumiących";

-różnicowanie dźwięczności wymawianych głosek poprzez segregowanie obrazków;

-dobieranie w pary obrazków różniących się opozycyjnie jedną głoską;

-dobieranie rymujących się nazw obrazków;

-układanie rymowanek.



Ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej:



-wyodrębnianie zdań w wypowiedzi ustnej;

-podział zdania na wyrazy - liczenie wyrazów;

-graficzny podział zdań na wyrazy;

-porównywanie długości wymawianych zdań;

-wyodrębnianie sylab w słowach;

-kończenie wyrazów, przy podaniu pierwszej sylaby;

-wyszukiwanie obrazka o najdłuższej, najkrótszej nazwie;

-podział wyrazów na sylaby - liczenie sylab;

-dzielenie wyrazu na sylaby z jednoczesnym wyklaskiwaniem w rytm wypowiadanych sylab;

-czytanie sylab otwartych i tworzenie z nich wyrazów, z zastosowaniem loteryjek obrazkowych, rebusów;

-tworzenie wyrazów z klocków, suwaków, zegarów i książeczek sylabowych;

-śpiewanie wyrazów i piosenek sylabami;

-układanie zdań z sylab;

-wyodrębnianie głosek w sylabach, odpoznawanie sylab;

-podział sylab i słów 1-sylabowych na głoski;

-wyszukiwanie wyrazów zaczynających się lub kończących na daną głoskę;

-wyróżnianie głosek w wyrazach (nagłosie, wygłosie, śródgłosie);

-tworzenie wyrazów z podanych głosek i ich zamiana;

-tworzenie wyrazów z ostatnich głosek demonstrowanych obrazków;

-dodawanie samogłosek do stałej spółgłoski;

-podział wyrazów na głoski - liczenie głosek;

-synteza wyrazu głoskowanego przez nauczyciela (z obrazkiem i bez obrazka);

-graficzny podział wyrazu na głoski i sylaby;

-odpoznawanie słuchowe wyrazów ukrytych w innych wyrazach;

-kojarzenie głoski z literą;

-wstawianie brakujących cząstek i liter w wyrazach;

-wykreślanki, uzupełnianki, przestawianki literowe i sylabowe;

-rozwiązywanie krzyżówek i rebusów;

-układanie z klocków literowych prostych wyrazów, a potem trudniejszych;

-analiza wyrazów o nierównej liczbie głosek i liter - odkrywanie przyczyn;

-segregowanie obrazków według liczby sylab, głosek i liter;

-analiza zdania na wyrazy, sylaby, litery;

-ćwiczenia czytania z przeciąganiem sylab;

-czytanie i uzupełnianie prostych tekstów z lukami;

-czytanie wierszyków z obrazkami;

-dobieranie podpisów do obrazków.



Ćwiczenia pamięci słuchowej:



-powtarzanie cyfr, ciągów słownych i zdań;

-ćwiczenia pamięci sekwencyjnej;

-opowiadanie treści usłyszanych bajek, słuchowisk;

-dobieranie zdań ze względu na rym;

-tworzenie rymu do podanego wyrazu;

-nauka na pamięć i prezentacja rymowanek, wyliczanek, wierszyków i piosenek, w których występuje jak najwięcej dźwięków do naśladowania. -



Ćwiczenia koordynacji słuchowo - ruchowej:



-ćwiczenia drobnych mięśni palców i rąk w rytm wolnej i szybkiej melodii;

-ćwiczenia ruchowe całego ciała przy muzyce, uwzględniające rytm, tempo, tonację i głośność melodii;

-ćwiczenia płynnych ruchów rąk, z przerwaniem ruchu i wznowieniem go na umówiony sygnał dźwiękowy.



ĆWICZENIA PERCEPCJI WZROKOWEJ:



Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej na materiale obrazkowym i geometrycznym:



-rozpoznawanie przedmiotów i ich elementów na obrazkach;

-porównywanie przedmiotów i obrazków różnej wielkości;

-zapamiętywanie jak największej liczby przedmiotów eksponowanych na obrazku;

-dobieranie obrazków parami - gra "memo";

-dobieranie obrazka do jego schematu, cienia;

-dobieranie części do całości obrazka;

-układanie obrazków po uprzednim rozcięciu;

-układanie puzzli i loteryjek obrazkowych (na wzorze, według wzoru i bez wzoru);

-zabawa "co się zmieniło?" lub "kto zmienił miejsce";

-wskazywanie różnic i podobieństw między obrazkami;

-odpoznawanie braków na obrazkach, wyodrębnianie różnic między obrazkami pozornie identycznymi;

-różnicowanie znaków graficznych i rysunków;

-nakładanki o różnych układach przestrzennych;

-grupowanie obrazków ze względu na wskazana cechę;

-dobieranie obrazków o określonej czynności;

-demonstrowanie ruchem czynności przedstawionej na obrazku;

-odgadywanie czynności przedstawionych ruchem;

-wyszukiwanie obrazków opisanych słownie;

-zabawy w "skojarzenia";

-porządkowanie i opowiadanie historyjek obrazkowych;

-eliminowanie obrazka nie pasującego do historyjki lub całości;

-rozpoznawanie obrazków pokazywanych w krótkich ekspozycjach;

-układanie obrazków według kolejności w której były eksponowane;

-wyodrębnianie rysunków i figur z tła;

-różnicowanie i segregowanie figur geometrycznych pod względem kształtu, wielkości i koloru;

-obrysowywanie i kopiowanie prostych figur;

-odtwarzanie figur i wzorów z pamięci;

-odtwarzanie z pamięci układów wzrokowo - przestrzennych z klocków według wzoru i z pamięci;

-loteryjki, domina, układanki geometryczne jedno- i wielobarwne;

-tworzenie rysunków skojarzeniowych na bazie prostych figur i kształtów graficznych;

-układanie, stemplowanie, rysowanie kompozycji rytmicznych z figur wg. wzoru i z pamięci;

-odwzorowywanie graficzne szlaczków i kompozycji przy użyciu szablonów;

-odtwarzanie kształtów złożonych przez zamalowywanie specjalnie oznaczonych pól;

-odwzorowywanie kształtów złożonych (Spionek);

-układanie figur po uprzednim rozcięciu; tworzenie wycinanki z figur geometrycznych lub obrazków z klocków geometrycznych;

-ćwiczenia wg. programu komputerowego "dyslektyk".



Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej na materiale literopodobnym i literowym:



-różnicowanie drobnych znaków graficznych i kształtów literopodobnych;

-wyszukiwanie takich samych liter i ich segregowanie;

-dorysowywanie kształtom literopodobnym brakujących elementów wg. wzoru;

-różnicowanie liter i zespołów literowych - utrwalanie kształtu i położenia liter;

-odtwarzanie z pamięci uprzednio widzianych kształtów i wzorów literowych;

-segregowanie liter podobnych;

-różnicowanie liter najczęściej mylonych;

-opracowanie samogłosek i spółgłosek;

-lepienie z plasteliny lub układanie liter z drutu;

-tworzenie i pisanie sylab otwartych ze wszystkimi samogłoskami;

-dobieranie par jednakowych sylab;

-różnicowanie sylab podobnych;

-krzyżówka sylabowa;

-podstawianie sylaby początkowej do stałej sylaby końcowej;

-podstawianie sylaby końcowej do stałej sylaby początkowej;

-dopełnianki, domina, suwaki i zegary sylabowe;

-tworzenie wyrazów z rozsypanek sylabowych;

-rozwiązywanie rebusów sylabowych;

-wyszukiwanie w tekście określonych liter, sylab i wyrazów;

-rozwiązywanie rebusów sylabowych;

-pisanie sylab i wyrazów 3-literowych z pamięci i ze słuchu;

-wyszukiwanie takich samych wyrazów;

-wyszukiwanie różnic między wyrazami podobnymi;

-loteryjka wyrazowa;

-segregowanie wyrazów ze względu na obecność danej litery;

-odszukiwanie prawidłowego układu liter w pokazanym wcześniej wyrazie;

-układanie napisów pod obrazkami;

-przekształcanie wyrazów przez zmianę lub dostawienie liter;

-uzupełnianie wyrazów literami mylonymi przez dziecko;

-porządkowanie wyrazów zgodnie z ich strukturą;

-uzupełnianie brakujących elementów w wyrazie i zdaniu;

-pisanie z pamięci i ze słuchu prostych wyrazów i zdań.



ĆWICZENIA KOORDYNACJI WZROKOWO - RUCHOWEJ:



Ćwiczenia koordynacji całego ciała:



-zabawy ruchowe ogólnorozwojowe;

-naśladowanie kinestetyczne obiektów przyrodniczych;

-ćwiczenia gimnastyczne w marszu, w biegu z przyborem i bez przyboru;

-ćwiczenia bieżne, skoczne, rzutne, zręcznościowe, siłowe, wytrzymałościowe i na równoważni;

-zabawy orientacyjno - porządkowe i z reagowaniem na ustalone bodźce sensoryczne;

-zadania ruchowe z instruktażem i z pokonywaniem przeszkód;

-ćwiczenia "melodii" ruchu - zabawy taneczne;

-zabawy i ćwiczenia rozluźniające napięcie mięśniowe;

-ćwiczenia kończyn górnych(wymachy, krążenia, krzyżowanie ramion).



Ćwiczenia manipulacyjne:



-gry zręcznościowe z piłką, balonem, woreczkiem, ringo itp.

-zabawy stolikowe: pchełki, bierki, bilard stołowy;

-ćwiczenia usprawniające ruch chwytny palców (pianino, deszcz, wydrapywanie, pstrykanie, pukanie);

-ćwiczenia dłoni i pięści oraz układanie modeli z dłoni (kula, dziób, ptak itp.);

-ćwiczenia sprawnościowe palców (kominiarz, rak, gra na flecie, powitanie palców, haczyk, grabie itp.);

-zbieranie, nawlekanie, przewlekanie, przeplatanie drobnych elementów;

-papieroplastyka - ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu;

-układanki mozaikowe, puzzle;

-rozpoznawanie przedmiotów za pomocą dotyku;

-lepienie z gliny, plasteliny, modeliny;

-kalkowanie i kolorowanie rysunków;

-nawijanie sznurka lub wełny na kłębek;

-malowanie palcami na dużym formacie;

-wydzieranki, wycinanki, naklejanki z bibułkowych kulek.



Ćwiczenia grafomotoryczne:



-kreślenie dużych płynnych linii, figur na dużej płaszczyźnie (w powietrzu, na piasku, na tablicy, na arkuszach szarego papieru);

-zamalowywanie dużej dowolnej powierzchni;

-zamalowywanie określonej powierzchni;

-malowanie rysunków konturowych;

-stemplowanie, obrysowywanie szablonów i kopiowanie rysunków;

-łączenie kropek liniami - tworzenie obrazków, trójkątów lub "zbieranie ziemniaków";

-wypełnianie kształtów kropkami, kółkami oraz liniami poziomymi, pionowymi i skośnymi;

-rozwiązywanie i tworzenie własnych labiryntów;

-kończenie rysunków i wykonywanie zagadek rysunkowych;

-rysowanie po śladzie obrazków i znaków graficznych;

-kreślenie w liniach kształtów literopodobnych;

-pisanie litr ruchem ciągłym;

-pisanie liter, sylab, wyrazów i zdań w liniaturze.



ĆWICZENIA ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ:



Ćwiczenia w kształtowaniu schematu własnego ciała:



-różnicowanie lewej i prawej strony ciała;

-odtwarzanie prostych układów ruchowych do rymowanek pokazywanych przez nauczyciela;

-wykonywanie prostych układów ruchowych pod dyktando;

-zabawa instruktażowa "spotkanie z misiem".



Ćwiczenia w różnicowaniu i określaniu kierunków w przestrzeni i na płaszczyźnie:



-ćwiczenia całego ciała w przestrzeni;

-ćwiczenia kształtujące rozumienie pojęć: do przodu, do tyłu, do góry, w dół, w prawo, w lewo;

-układanie przedmiotów według instrukcji;

-graficzne dyktando;

-śledzenie ruchu linii - labirynty.



Ćwiczenia w różnicowaniu i określaniu położenia przedmiotów:



-śledzenie ruchu przedmiotów w przestrzeni;

-określanie położenia przedmiotów w stosunku do własnego ciała;

-różnicowanie i określanie położenia przedmiotów w stosunku do drugiej osoby;

-werbalizacja relacji przestrzennych przedmiotów względem siebie.



Ćwiczenia w różnicowaniu układów symetrycznych i asymetrycznych:



-rysowanie oburącz w powietrzu ósemek oraz rysunków symetrycznych i niesymetrycznych;

-nakładanki o różnych układach przestrzennych;

-układanki obrazkowe, loteryjki przestrzenne;

-rysowanie rysunków symetrycznych według linii centralnej i niesymetrycznych;

-dokonywanie zmiany w symetrii rysunków przez dorysowanie elementów.



Ćwiczenia w określaniu położenia przedmiotów na obrazkach:



-werbalizacja relacji przestrzennych;

-rysowanie pod dyktando;

-kończenie rysunków według instrukcji.<



Ćwiczenia w tworzeniu kompozycji przestrzennych z klocków i figur geometrycznych:



-budowanie "domków z kart";

-wycinanki przestrzenne i origamii;

-budowanie z różnych klocków;

-tworzenie szlaczków z figur geometrycznych.



Ćwiczenia na materiale literopodobnym i literowym:



-rysowanie znaków graficznych po śladzie - łączenie kropek;

-różnicowanie znaków graficznych i literopodobnych;

-tworzenie szlaczków i ich rysowanie w liniaturze z zachowaniem kierunku poziomego (od lewej do prawej) i pionowego (słupkowanie liniatury);

-różnicowanie liter podobnych kształtem względem osi pionowej i poziomej poprzez rysowanie w powietrzu, na tablicy, malowanie, lepienie z plasteliny, tworzenie skojarzeń do kształtu litery, zakreślanie w tekście, pisanie na gładkiej kartce, w kratkę, w dużej i małej liniaturze;

-różnicowanie wyrazów podobnych poprzez analizę i syntezę słuchowo - wzrokową wyrazów i poprawne zapisanie w liniaturze.



ĆWICZENIA KOMPETENCJI MATEMATYCZNYCH:



Ćwiczenia w dziecięcym liczeniu:



-liczenie na głos różnych przedmiotów z akcentowaniem ostatniego liczebnika i gestu wskazywania liczonych elementów;

-liczenie przedmiotów jednorodnych i niejednorodnych w różnych kierunkach i kolejności;

-przeliczanie elementów zbiorów i dokładanie ich w celu uzyskania zbiorów równolicznych;

-porównywanie liczebności zbiorów przez przeliczanie i układanie w pary;

-przeliczanie przedmiotów z zachowaniem aspektu porządkowego liczby;

-ćwiczenia ruchowe typu: "Liczymy kroki, po czwartym kroku podskok";

-"rzuty jedną lub dwoma kostkami" - przeliczanie i porównywanie kropek;

-zabawa w parach "po dodaniu jest więcej, a po odjęciu jest mniej";

-gra w bierki w parach - porównywanie wyników na dwóch liczydłach;

-zabawa w wyciąganie (różnie punktowanych) pocztówek ze stosu na którym stoi domek z kart;

-zabawa w "wielkie liczenie" patyczków lub fasolek (po10,);

-metr krawiecki (skrócony) jako winda.



Układanie przepisów gier i respektowanie ich w rozgrywkach:



-"gra w węża" prosta i wzbogacona w reguły;

-tworzenie i rozgrywki w gry - opowiadania, np. "wyścigi zajęcy do pola kapusty" lub "wyścigi dwóch misiów do dzbanka miodu" z ustaleniem pułapek i ułatwień;

-gra w trzy kostki po ustalonym chodniku (ruch do przodu wyznacza suma oczek z dwóch białych kostek, a ilość oczek z jednej czarnej kostki cofa pionek do tyłu);

-gra "wyścigi na osi liczbowej" w trzy kostki (dwie białe i jedna czarną) z rysowaniem kroków partnera za pomocą kolorowych strzałek;

-"gra pełna pułapek" oznaczonych strzałkami o różnej długości do przodu i do tyłu;

-gra "zgadnij, o jakiej liczbie myślę" kierowanej słowami "za mało - za dużo".



Układanie i rozwiązywanie zadań:



-układanie i rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem sytuacji życiowych;

-układanie zadań do treści przedstawionych na obrazkach;

-układanie zadań i przedstawianie ich treści na rysunku;

-zdobywanie doświadczeń w zakresie symulowania danych i zależności zawartych w zadaniu.



Ćwiczenia w klasyfikowaniu:



-dobieranie par - gra w "Piotrusia";

-zabawa w dobieranie kart (par i łańcuchów) - "Co do siebie pasuje?";

-układanie łańcuchów z 3, 4, 5 kart - układanie domina;

-układanie łańcuszków łańcuszków fabułą;

-zabawa w sprzedawcę - tworzenie kolekcji z kart;

-zabawy kartami logicznymi "koty";

-zabawa w wyszukiwanie kart z kotami - próby definiowania karty do wyszukania;

-klasyfikowanie kart "koty" w tabelach;

-klasyfikowanie klocków "do myślenia logicznego" według sporządzonych kartoników z zakodowanymi cechami klocków "na tak" i "na nie";

-wyszukiwanie klocków "do logicznego myślenia" według jednej, dwóch lub trzech cech;

-zabawa w 2-osobowych grupach w sprzedawanie i kupowanie klocków "do logicznego myślenia" z określeniem cech sprzedawanego klocka;

-badanie, ile i jakie klocki "do logicznego myślenia" są w pudełku poprzez porządkowanie ich;

-zabawa "w schowany klocek";

-klasyfikacja klocków "do logicznego myślenia" ze względu na dwie i więcej cech rozłącznych, a potem połączonych;

-układanie klocków "do logicznego myślenia" w kilku pętlach (zawieranie się zbioru w zbiorze);

-segregowanie guzików i innych drobnych przedmiotów;

-zabawa "w dwie drogi" z użyciem klocków "do logicznego myślenia";

-tworzenie scenariusza zabawy w "jazdę samochodami";

-porządkowanie klocków "do logicznego myślenia" za pomocą drzewka;

-różnicowanie i segregowanie klocków "liczby w kolorach" - układanie pociągów, płotków i dywaników.



ĆWICZENIA KOMPENSUJĄCE ZABURZONE FUNKCJE:



1. Ćwiczenia Dennisona:



picie wody - picie wody mineralnej niegazowanej w dowolnym momencie ćwiczeń oraz zawsze po wyciszeniu. Picie wody zwiększa możliwości pracy układu nerwowego w zakresie przewodnictwa bodźców. Poprawia koncentrację uwagi, przyswajanie informacji i ich kodowanie.



pozycja Cook'a - w pozycji siedzącej, stojącej lub leżącej skrzyżowanie jednej nogi z drugą; skrzyżowanie również rąk i zamknięcie oczu; głębokie oddychanie połączone z dotykaniem językiem górnego podniebienia. Ćwiczenie to rozprasza napięcie, przygotowuje umysł do uczenia się, pomaga w spokojnym rozwiązywaniu zadań, poprawia szacunek do samego siebie.



punkty na myślenie - jedna ręka leży na brzuchu w okolicy pępka, a druga masuje dwoma palcami zagłębienia tuż pod obojczykiem po obu stronach mostka. Ćwiczenie to poprawia ostrość widzenia i umiejętność.



"sowa" - jedna ręka leży na ramieniu, druga na pępku; odwrócenie głowy i popatrzenie na ramię, na którym leży ręka; powolne odwracanie głowy w przeciwnym kierunku i głośne wydmuchiwanie powietrza. Ćwiczenie to poprawia rozumienie ze słuchu, a także pamięć krótko i długoterminową.



"leniwe ósemki" - rysowanie ręką znaku nieskończoności zaczynając w lewo do góry; rysowanie jedną ręką, drugą i obiema naraz zaczynając zawsze od środka w lewo do góry. Ćwiczenie to integruje lewe i prawe pole wzrokowe, podwyższa integrację prawej i lewej półkuli, czego rezultatem jest poprawa równowagi i koordynacji. Pomaga w czytaniu i rozumieniu tekstu, odpręża mięśnie wzrokowe.



rysowanie oburącz (symetryczne bazgranie) - wyobrażenie sobie pionowej linii wzdłuż ciała, a następnie rysowanie w powietrzu po obu stronach linii obiema rękami naraz identycznych (lustrzanych) części obrazka lub bazgrołów. Ćwiczenie to rozwija umiejętności matematyczne oraz pisania i literowania. Pomaga w dostrzeganiu kierunków, poprawia koordynację ręka - oko, zwiększa poczucie ciała w przestrzeni.



"słoń" - wyciągnięcie jednej ręki do przodu w staniu w rozkroku na lekko ugiętych nogach; głowa zostaje przytulona do wyciągniętej ręki tak, aby zamknąć ucho, drugie ucho nasłuchuje; kreślenie wyciągniętą ręką leniwych ósemek z jednoczesną miękką pracą całego ciała. Ósemki należy kreślić raz jedną, a raz drugą ręką. Ćwiczenie to poprawia zdolności matematyczne poprzez stymulację ośrodków logicznego myślenia.



"aktywna ręka" - maksymalne wyciągnięcie jednej ręki do góry w staniu w lekkim rozkroku; drugą ręką zostaje założona "blokada" z tyłu, z przodu i z boków; ręka wyciągnięta w górę stara się pokonać "blokadę" pracując izometrycznie. Ćwiczenie to przygotowuje mięśnie do pisania; pomaga wypocząć, gdy ręce są zmęczone pisaniem.



krążenie szyją (wahadłowe ruchy głową) - spuszczenie głowy do przodu; delikatne przetaczanie głowy z przodu z jednej strony na drugą bez wykonywania całych obrotów. Ćwiczenie to odpręża mięśnie szyi i zablokowania wynikające z niemożliwości przekraczania linii środka, poprawia poczucie pewności przy pisaniu i czytaniu.



"kobra"(energizer) - w wygodnym siadzie przy stole oparcie rąk na blacie; pochylenie się do przodu połączone z wykonaniem wydechu; odchylenie się do tyłu i wykonanie wdechu. Ćwiczenie to relaksuje, zwiększa motywację do działania.



"kapturek myśliciela" - położenie kciuków z tyłu na obu uszach jednocześnie; masowanie uszu palcem wskazującym zwiniętym w wałek od góry do dołu; delikatne masowanie uszu z chęcią jakby rozwinięcia małżowiny; na zakończenie strzepnięcie uszu na górze, po środku i na dole. Ćwiczenie to podwyższa rozumienie ze słuchu, poprawia zdolność myślenia, literowania, śpiewania, wystąpień publicznych, pamięć krótkoterminową oraz stereofonię uszu.



2. Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne:



Ćwiczenia oddechowe: wdech przez nos i wydech ustami; unoszenie rąk w górę przy wdechu i spokojne opuszczanie przy wydechu; wykonywanie wdechu i zdmuchiwanie świeczki na wydechu; wymawianie głoski "s" na wydechu z jednakową głośnością oraz raz ciszej i raz głośniej; dmuchanie na skrawek papieru na wydechu, wydmuchiwanie baniek mydlanych przez słomkę; zdmuchiwanie płomyka świecy przy zwiększaniu odległości; dmuchanie na kłębuszki waty papierowe kulki, lekkie piłeczki; nadmuchiwanie balonów; utrzymanie w powietrzu lekkiego piórka za pomocą dmuchnięć od spodu; gra na organkach, trąbce, flecie, gwizdku.



Czynne ćwiczenia relaksacyjne:



Ćwiczenia całego ciała: swobodne marsze z luźnymi wymachami rąk; luźne skłony ramion i tułowia w bok i w przód; luźne wymachy rąk w bok ze skrętem tułowia i głowy; krążenia tułowia.



Ćwiczenia kończyn górnych: luźne wymachy rąk w lewo i w prawo i w dole; wymachy rąk rozłożonych na boki do przodu do skrzyżowania ich przed sobą; wymachy rąk wyciągniętych w górę nad głową ku dołowi, do skrzyżowania przed sobą; luźne wymachy dłoni w dole i przy lekkim uniesieniu rąk do góry; opadanie ramion uniesionych do góry lub rozstawionych w bok ku dołowi; krążenie opuszczonych w dół ramion; przeciąganie się; lekkie uderzanie dłońmi o siebie i o uda; otrzepywanie, otrząsanie dłoni w dole i przed sobą; luźne skłony tułowia z oparciem rąk o drabinki pod kątem 900. Ćwiczenia nóg: wymachy na przemian nóg do przodu; wymachy ręki i nogi w bok; potrząsanie nogą; chód w miejscu z unoszeniem kolan.



Ćwiczenia oddechowo - relaksacyjne:



Ćwiczenia w pozycji stojącej: wdech nosem i wydech ustami;
wdech z wyciągnięciem rąk przed siebie i wydech z opuszczeniem rąk; wdech z wyciągnięciem rąk ku górze z przeciągnięciem się i wydechem z opuszczeniem rąk w dół;
wdech z odchyleniem rąk do tyłu i z uwypukleniem klatki piersiowej -
wydech z opuszczeniem rąk i przywiedzeniem do tułowia;
wdech z przyciągnięciem rąk i barków do ściany i uwypukleniem klatki piersiowej - wydech z opuszczeniem rąk oraz odsunięciem się od ściany i ugięciem kolan;
wdech z podniesieniem rąk w górę i w bok - wydech ze skłonem w przód; wdech z rękami na biodrach - skłon w bok - wydech w pozycji wyprostowanej.



Ćwiczenia w pozycji leżącej: głęboki wdech z uwypukleniem klatki piersiowej i długi wydech zakończony rozluźnieniem całego ciała; wdech z przyciśnięciem rąk do materaca, rozstawione palce rąk naciskają na materac, wydech z rozluźnieniem całego ciała; wdech z uniesieniem nóg i rąk jak najdalej od siebie, wydech wraz z rozluźnieniem i opuszczeniem kończyn; wdech w leżeniu i z rękami leżącymi nad głową, wydech wraz z wykonaniem siadu skulnego.



Ćwiczenia w pozycji siedzącej i klęcznej: wdech - oczy otwarte, wydechz zamknięciem oczu i rozluźnieniem mięśni; wdech w siadzie skrzyżnym z uniesieniem ramion, wydech z opuszczeniem ramion; wdech w siadzie skrzyżnym w pozycji wyprostowanej, wydech przy skłonie w przód; wdech przy skłonie w bok, wydech w pozycji wyprostowanej; wdech z uniesieniem rąk ku górze pozycji klęcznej (siad na piętach), wydech ze skłonem w przód, ręce oparte na podłodze; wdech z uwypukleniem klatki piersiowej i z odchyleniem głowy do tyłu opartej na rękach założonych karku, wydech z odchyleniem się do przodu; wdech ze skłonem w bok, ręce założone na karku, wydech wraz z wyprostowaniem; wdech w pozycji siedzącej, wydech podczas kładzenia się na plecy; wdech w pozycji leżącej, wydech podczas siadania.



3. Ćwiczenia kształtujące pamięć i rozwijające wyobraźnię:



-słuchanie słownych opisów obrazów do wyobrażania sobie przez dziecko;

-skojarzeniowe tworzenie obrazków na bazie różnych znaków graficznych;

-zabawa w szybkie skojarzenia;

-kojarzenie liczby z wyrazem;

-tworzenie zdań z pierwszych liter wyrazów i odwrotnie;

-zapamiętywanie wyrazów w postaci łańcuszków;

-tworzenie map wiadomości;

-zabawa w "statki literowe";

-rozwiązywanie rebusów;

-zabawa "jak wyglądał by świat bez.";

-zabawa w "niedokończone zdania";

-próby definiowania pojęć dostosowanych do możliwości dziecka;

-tworzenie różnych rysunków z łączonych kółeczek;

-tworzenie rysunków z różnych figur geometrycznych.



4. Ćwiczenia plastyczne połączone z ćwiczeniami sfery emocjonalnej dla dzieci zahamowanych:



Gra w kwiaty (na zasadzie Piotrusia - bez karty nieparzystej):

-gra w karty;

-wybór i omówienie najładniejszej karty;

-przekalkowywanie najładniejszych kwiatów - kolorowanie powstałych rysunków.



Układanie mozaiki;



Kopiowanie na szkle;



Malowanie palcami;



Rysowanie świecą;



Lepienie z gliny, plasteliny, modeliny, masy solnej:

-ugniatanie materiału do lepienia tak jak ciasto;

-lepienie dowolnego kształtu;

-malowanie powstałej rzeźby farbami, a na koniec bezbarwna farbą.



Kompozycje cięte nożem, dłutkiem w gipsie:

-rozrobienie gipsu do konsystencji lanego ciasta;

-smarowanie wnętrza pudełka tekturowego świecą;

-wlanie gipsu do pudełka i zastygnięcie;

-wycinanie dowolnej kompozycji na zastygłym gipsie, różnicując grubość i szerokość kreski.



Wycinanka ze szmatek;



Witraże papierowe;



Formowanie z pasków papieru;



Formowanie z drutu i gipsu:

-umocowanie drutu na drewnianej podstawce;

-wyginanie drutu i nadanie mu odpowiedniego kształtu;

-narzucanie gipsu na szkielet z drutu;

-formowanie zaplanowanego kształtu.

Opracowała: PEDAGOG SPECJALNY Damiana Płomińska